Funtsezkoa den sektore hori, Foru Aldundiak azpikontratatua eta gure politikarien agendan azken tokian dago.

Esku-hartze sozialaren sektorea funtsezko jardueratzat jotzen da, eta krisi honek erakutsi du behar-beharrezkoa dela eta ezin zaiola mailegatzeari utzi.
Funtsezkoa den sektore hori, Foru Aldundiak azpikontratatua eta gure politikarien agendan azken tokian dago.

Interes falta

Joan den ostiralean, maiatzaren 22an, hemen gauden sindikatuok, ELA, LAB, CCOO, ESK eta UGT, Foru Aldundiko eta GOFEko arduradun politiko eta teknikoekin bildu ginen. Egin genuen kritikarik garrantzitsuena gurekiko erakutsi duten interes falta izan da, bilera hau berandu iritsi da, enpresa eta elkarte kudeatzaileekin bai bildu dira, baina ez langileei ordezkatzen duten sindikatuekin.

Martxoaren 17ko 8/2020 Errege Lege Dekretuak, COVID-19ren inpaktu ekonomiko eta sozialari aurre egiteko ezohiko premiazko neurriei buruzkoa, ezarri zuen lehentasunetako bat zela langileen babesa indartzea, osasuna ekonomiaren gainetik baitago. Enpresek, gainera, jarduera-protokoloak ezarri behar dituzte langileen segurtasuna eta osasuna bermatzeko.

Ezin da dekretua modu interesatuan aplikatu zerbitzua mantenduko dela bermatzen duten puntuetan, eta ez langileei pandemia baten aurrean nola jokatu behar den babesten eta orientatzen laguntzen dieten puntuetan.

Informazioa eta prestakuntza

Langile guztiek egoerari buruzko informazio eta prestakuntza espezifikoa eta eguneratua izatea bermatu behar da, baita lanari lotutako arriskuak saihesteko ezartzen diren neurriak ezagutzea ere. Ez dira osasun-langileak, eta laguntza eta zaintza eman behar izan diete pertsonei, bi metro baino gutxiagora, eta maskara, eskularruak, babes-betaurrekoak, urpekari iragazgaitzak eta abar erabiltzeko beharrari buruzko argibiderik gabe (kopuru eskasagatik, ez ziren beharrezkoak argudiatzen zuten, gomendagarriak soilik).

Babes-ekipoak berandu iritsi dira eta ez dira nahikoak izan. Zerbitzu batzuetan, langileek beraiek erosi eta ordaindu dituzte, enpresek eta zerbitzuaren ardura duten erakundeek ez dizkietelako eman. Ez zaie uniformerik eman, arropa jantzita lan egin dute, eta enpresak hala aginduta, etxera eraman behar zituzten garbitzeko, horrek familientzat dakarren arriskuarekin.

Errefortzuak

Langileek, beren lan-eginkizunetatik kanpo eta desinfektatzeari buruzko ezagutzarik gabe, beren ekimenez egiten dituzte garbiketa-lanak. Badakite ez direla behar diren higiene-neurriak bermatzen ari; izan ere, garbiketako langileak, krisi honetan hain funtsezkoak direnak, ez dira indartu, eta haien lan-denbora mugatuegia da zentroak behar bezala desinfektatzeko.

Maiatzaren 6an, eta alarma-egoera amaitu gabe, Emilio Sola Gizarte Gaietako diputatuak adingabeen baliabideetan ezarri ziren errefortzu guztiak ezabatzen ditu, ikastetxeak itxi zirenetik, osasun-alarma hasi arte. Langileek fase desberdinetako ordutegietara egokitu behar izan dute baimendutako jarduerak egiteko, eta, askotan, errefortzu horiek falta direnez, ezin izan dira gauzatu. Lanordu gehiagoko txandak aukeratu ziren, eta horrek aldaketak ekarri zituen plantillen egutegietan.

ELA, LAB, CCOO, ESK eta UGT sindikatuok, maiatzaren 7an, errefortzu horiek kentzeari buruzko salaketa publikoa egin genuen; izan ere, Alarma Estatua indarrean dago oraindik, eta ikastetxeak itxita daude; beraz, haien aplikazioa eragin zuen egoera aldatu gabe dago.

Lan-ezintasun eta lan-utzialdiak

Gaur egun betetzen ari ez diren lan-ezintasun eta lan-utzialdi guztiak betetzea eskatzen dugu. Baliabide horiek dituzten langileen kopurua nabarmen eskasa da, eta zailtasun gehigarriak dakartza adingabeen ongizatea eta babesa bermatzeko. Arrazoizkoena bitartekoak handitzea litzateke; izan ere, egoera horretan, zentro horietako langileek eskakizun handiagoa dute arlo fisikoan eta emozionalean, eta ez bakarrik haien osasunaren gaineko arriskuagatik, baita errespetatu beharreko prebentzio-neurriengatik ere, kasu batzuetan zaila baita horiek gauzatzea, ezinezkoak ez badira.

Aldundiak, neurri horrekin, interes ekonomikoak jarri ditu berriz ere aurretik pertsonen, kasu honetan adingabeen, arreta egokiaren aurrean, eta horrek are larriagoa egiten du; jakina, agerian uzten du, beste behin ere, Diputazio honentzat gizarte-zerbitzuek eta pertsona ahulenen babesak duten benetako lekua. Gure politikarien agendan azken postuan dauden oinarrizko zerbitzuak dira, eta ez dute inolako borondaterik tratamendu egokia eta merezia emateko.

Prekarietatea feminizatua

Prekarietatea ugaritzen ari den sektore honetan, langile gehienak emakumeak dira, eta horrek are gaitzespen handiagoa eragiten digu; izan ere, erakunde publikoek gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna zaindu behar dute, Gizarte Esku-hartze bezalako sektore feminizatuetan lan-baldintzak hobetuz.
Krisialdi honetan, gizarte-zerbitzuetako langileek erakutsi dute beren gizarte-erantzukizunaz erabat jabetzen direla, beren lanaren indar guztia ematen eta egoerari batera aurre egiteko prest daudela erakusten, maila berean ez dagoen administrazio bati zerbitzua ematen dioten langileak dira dudarik gabe.

Sektore honetan aurrekontu-inbertsio handiagoa egitea eskatzen dugu.