Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak Eusko Jaurlaritzak 2023rako aurkeztutako aurrekontuak gogor kritikatzen ditu eta abisatzen du DSBEan emandako murrizketak probetzearen handitzea ekarriko duela

« Eusko Jaurlaritzak  uko egin dio 2023an inbertsio soziala handitzeari , horretarako tartea duen arren »

Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta osatzen duten erakundeek seinalatu dute Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako 2023ko aurrekontuetan jasotzen diren politika publikoek ez diotela erantzuten bizi dugun momentu kritikoari, ezta azaroaren 19an milaka pertsonek parte hartu zuten mobilizazioetan egindako aldarrikapeneei ere.

Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak mobilizazioa egin du gaur, abenduaren 16an, Gasteizko legebiltzarraren aurrean, 2023rako aurkeztutako aurrekontuak jendarteak dituen behar sozialak kubritzen ez dituela salatzeko. Horrekin batera, Kartak abenduaren 22an bozkatuko den DSBEaren erreforma kritikatzen du, hauxe huts egin duen eredu bat betikotzen duelako.

Aurrekontuak ez dira nahikoak pobretzeari aurre egiteko

2023rako aurreikusitako aurrekontuak ez dira nahikoak langile-klasea eta herri-sektoreak pairatzen ari diren pobretze-prozesuari aurre egiteko. Soldatak ez dira KPIaren proportzioan igotzen, produktu oinarrizkoenen prezioak %15 inguru igo dira, osasun-sistema publikoa degradazio-prozesuan dago etengabe, eta hezkuntza publikoa ikasleen egungo beharrei erantzuteko baliabide nahikorik gabe dago. Gainera, energia-krisiari erantzun beharrean, oligopolioen irabaziak babesten dira, eta kostuak herritar guztien gain erortzen dira. Horren guztiaren ondorioz, Jaurlaritzak 2023an gastatzea aurreikusten dituen baliabideak ez dira nahikoak egoera horri aurre egiteko.

2022an, Eusko Jaurlaritzak 800 milioi euroko superabita izan zuen arren, eta 2023rako arau fiskalak etenda dauden arren, hau da, administrazioek ez dituzte bete behar urte horietarako defizit publikoaren eta zor publikoaren mugak. Eusko Jaurlaritzak uko egin dio 2023an inbertsio soziala handitzeari. Hori gutxi balitz, erabaki hori ez dator bat gobernuak berak deskribatzen duen krisi-diagnostikoarekin.

Gainera, erabateko itxiera dago erreforma fiskal bati buruz hitz egiteko, mundu osoan gai horri buruz hitz egiten ari den bitartean, eta aurtengo azaroaren 19an Gutuna kalera ateratzeko aldarrikapenetako bat izan den bitartean. Hori dela eta, aurkeztutako aurrekontua nahikoa ez izateaz gain, oso urrun dago Euskal Herriko Eskubide Sozialen Gutunetik aldarrikatzen ari garen politika publikoen norabidea aldatzetik.

« Erreforma honek, propaganda guztia gorabehera, azken urteetan  egindako murrizketak iraunarazten ditu  »

DSBEaren murrizketak betikotzen dira

Horrez gain, datorren abenduaren 22an EAJ-PSEk bultzatutako DSBEaren erreforma bozkatuko da, ziurrenik Elkarrekin Podemosen aldeko botoarekin eta EH Bilduren abstentzioarekin (iragarri bezala) aurrera aterako da. Erreforma honek, propaganda guztia gorabehera, azken urteetan egindako murrizketak iraunarazten ditu. Hau horrela izanik, DSBE jasotzen duten pertsonek murrizketarik gabe jasoko luketena baino 300€ gutxiagoko diru-sarrerak izango dituzte bermatuta.

Gauzak honela, egoera ahulean daude pertsonen situazioa baino besterik ez du larriagotzen, hala nola: migranteak, emakumeak, langile prekarizatuak edota pentsionistak.

DSBEaren erreforma kendu

Horregatik, EAJri eta PSEri eskatzen zaie, erreformaren bultzatzaileak izanik, proposamena bertan behera utz dezatela, Gutuna osatzen dugun eragileok bultzatu genuen HEL-an 50.000 sinadurek baino gehiagok abalatutako eskaerei erantzun diezaietela, eta ezkerreko alderdiei ere, huts egin duen ereduari babesa ez ematea eskatzen zaie, sakoneko eraldaketa beharrezkoa delako, pobrezia desagerrazariko duen eredu bat behar baitalako. DSBEaren eredua aldatu behar da, murrizketak eginez eta estaldura zabalduz, pobreziari aurre egiteko benetan balio izan dezan. Zentzu horretan, argi dago ez dela nahikoa ezkerreko indarrek lege hau onartzea edo abstenitzea, “hain txarra ez izanagatik”.

Bukatzeko Kartak aipatu du, bereziki kezkagarriak iruditzen zaizkiola legean jasotzen diren diskurtsoa eta pobrezia kriminalizatzeko neurriak, horiek baitira eskuin muturraren gorroto-diskurtsoak bultzatzen dutenak. Horregatik, gaur egun bizi dugun pobretze mailakatu eta orokortuaren aurrean, Euskal Herriko Eskubide Sozialen Gutunetik diskurtso eta neurri horiei aurre egiteko beharra azpimarratzen da, sakoneko aldaketa baten alde eginez. Ildo horretan, beharrezkoa da ezkerreko alderdi politikoek ere erreforma horren aurka aurrez aurre egitea eta eskuineko politikak eta esparru ideologikoa ez babestea.