Erakundeek ere ardura dute, beren erabakiak, politikak eta ekintzak kaltegabeak eta aseptikoak direla dirudien arren, indarkeria sortzen dutelako. Izan ere, indarkeria ikusten duguna da, baina baita ikusten ez duguna ere.

 

 

Instituzioak indarkeria matxistaren konplizeak dira: begirada bakar batean ikusten ez dena

Indarkeria matxistak milaka aurpegi ditu eta denak ez dira ikusgarriak. Emakumeon aurka indarkeria erabiltzeko modu asko daude, indarkeria horiek zeharkatzen gaituzte eta gure oinarrizko eskubideak etengabe urratzen dituzte.

Aurten Euskal Herrian eraildako 5 emakumeak eta 2003tik 112 emakume eta 11 adingabeak ezin ditugu ahaztu. Oso argi izan behar dugu emakumeen aurkako indarkeria ez dela ezerezetik sortzen, komunikabideetara jauzi egiten duten kasuak eta gure aurka gauzatzen den indarkeriaren zati txiki bat baino ez direnak, ez dira kasu bakanak, guri ez zaizkigu ez zoroak ez munstroak erasotzen, gizonak erasotzen dizkigute, patriarkatuaren seme-alaba osasuntsuak, ahal dutelako, atzean sistema patriarkal oso bat dagoelako. Baina indarkeriak laborantza handia behar du, hura sustatuko duen testuingurua, eta horretan, neurri handi batean, erakundeek erantzukizun handia dute.

 

« Gobernatzen gaituztenek erantzukizuna dute gure aurkako indarkeriaren oinarri den  egitura patriarkala  dinamizatzeko betebeharra »

 

Legeak ez dira nahikoak, ezta hilketa matxista berri bakoitzaren aurreko inguruabarrak ere. Ezin dugu onartu hildako emakumeen edo erasotzaileen kopuruaz ohiz kanpoko hitz egitea. Gobernatzen gaituztenek erantzukizuna dute, baina, batez ere, gure aurkako indarkeriaren oinarri den egitura patriarkala dinamizatzeko betebeharra. Eta, batez ere, haren betebeharra da rolak ez errepikatzea eta hura babesten duten testuinguruak ez sustatzea. Emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko modu bakarra indarkeria prebenitzea da, ez sustatzea, ez ekintzaz, ez omisioz, indarkeria hori gertatzen jarraitzea.

Hori saihesteko ezer egiten ez dutenak, behatzaile hutsak diruditenak, patriarkatua iraunarazteko jokalekua ordaintzen dutenak, indarkeria matxistaren konplizeak izateaz gain, beste alde batera begira ere aritzen dira. Beharrezkoa da gure aurkako indarkeria errotik kentzea. Horretarako, askotan jasaten ari garen indarkeria instituzionala suntsitu behar da, eremu juridikoan, polizialean, hezkuntzan, osasunean, laguntzan, gizarte-laguntzan, laguntza psikologikoan, mediatikoan eta abarretan erabiltzen den indarkeria. Indarkeria instituzionala ia ez da jasotzen genero-indarkeriari buruzko legeetan, nahiz eta nazioartean duela zenbait hamarkadaz geroztik ofizialki onartu den.

 

« Emakumeak  bizitza prekarioen  mende jartzea, berez indarkeria izateaz gain, indarkeria-egoerak sortzen laguntzen du. »

 

Prekarietatea administrazioan

Emakumeok pairatzen dugun diskriminazioa orokorrean eta zehazki matxismoa hausnartzerakoan dudarik gabe kontutan hartu beharreko gakoa lan-merkatuarekiko dugun harremana da. Beti esan ohi digute desberdintasunak emakumeen independentzia ekonomikoarekin bukatu zela eta bide batez independentzia horrek indarkeriaren dinamikekin apurtzera animatuko zituela emakumeak. Baina hau ez da horrela izan eta emakumeek pairatzen duten lan prekarietateari buruz ez da hitz egiten. Instituzioek babestu, onartu eta justifikatzen dute lan prekarietatea eta ez dute  ezer ez egiten saihesteko. Emakumeak bizi prekarioetara zigortzea berez indarkeria da baina horrez gain indarkeria egoerak sortzera laguntzen du.

Administrazio publikoak nagusiak dira azpi-kontratazioaren erabilpenean enpleguaren beharrak betetzeko eta erabilpen hau batez ere zaintzarekin lotuta dauden zerbitzuekin egitea ez da kasualitatea. Garbikuntza, etxeko asistentzia, gizarte zerbitzuak, 112-ko kudeaketa, eskoletako jantokiak…. Horren adibide dira. Sektore hauetako langileak soldata miserableak dituzte eta genero arrakala eskandaluzkoa da. Administrazioek ahal dute eta egoera honekin bukatu behar dute, emakume langile hauen soldatak funtzionarioen soldatekin parekatuz eta genero arrakala zigortuz.  Emakumeak lan baldintza okerragoei behartzea emakumeak direlako INDARKERIA DA.

 

« Behin-behinekotasuna % 30etik gorakoa da administrazio publikoan, eta  sektore feminizatuenak  dira, hain zuzen ere, behin-behinekotasun indize handiena dutenak »

 

Administrazio publikoak behi-behinekotasunean eta kontratazioan iruzurrean nagusiak dira ere. Estatu Espainolaren kasuan behin-behinekotasuna administrazio publikoan %30 baino gehiagokoa da eta batez ere sektore feminizatuei dagokio ( osasungintza %75, hezkuntza ez-unibertsitarioa %71,01). Honek, administrazioak, onartu ezin duen lan ezegonkortasunera bultzatzen ditu emakumeak. Europak esan duen bezala hauetako langile askok lege iruzurrean ari direla eta honen aurrean gobernuek ematen duten aukera bakarra guztiak berdintzea da, langileak kaleratuz eta lehiaketa publikoaren bidez plaza eskuratzea, bere gain inolako errespontsabilitaterik hartu gabe eta beste behin ere berdintasuna ekitatearekin nahastuz. Egoera honetan daudenen pertsonen gehiengoa 40 urtetik gorako emakumeak dira. Ez dugu ezer berririk esaten emakumeak direla gehien bat zaintza lanetaz arduratzen direla, haien denbora sakrifikatzen dutela besteak zaintzeko eta lan erreproduktiboaz arduratzen direla esaten badugu. Irizpide berdinak ezartzea ezberdinak diren egoerei INDARKERIA DA ere.

 

Administrazio publikoen eraginkortasunik eza

Ez da bakarrik administrazioek egiten dutena, egiten ez dutena ere bere garrantzia badu. Zerbitzu asistentzialetan askotan emakumeen kontrako indarkeriaren seinaletaz ohartzen dira. Aurrez-aurreko zerbitzuak ez ziurtatzea halako egoeretaz ez jabetzea dakar eta gainera emakumeak, hauen artean arrakala digitala nagusiagoa delarik, ahultasun egoera kezkagarrian jartzen ditu, emakumeak isolatuz eta tresnarik gabe utziz berebiziko garrantzia duten arazoak kudeatzeko. Hau ere INADARKERIA DA.

 

Pentsioetan genero-arrakala saihesteko politikarik eza

Emakumeok prekarietatea jasotzen dugu gure lan-bizitza osoan zehar, lanaldi murriztuetan, enplegu-aniztasunean, behin-behinekotasunean... Horrek guztiak zuzeneko eragina du gure erretiroan, eta erakundeek ez dituzte neurri eraginkorrak hartzen, eta hartze dituztenean ere ez dira nahikoak. 67 urtetik gorako emakumeak bizirik irauteko lanean jarraitzera, besteon laguntza eskatzera edo pobreziara kondenatzea INDARKERIA DA.

 

Zaintzen ardura uztea

Aspaldi esan genuen feminismotik "pertsonala politikoa da"; izan ere, besteak beste, emakumeei gertatzen zaienak ez duelako zerikusirik erabaki pertsonalekin, baizik eta patriarkatutik egituratutako erabakiekin. Gure senide eta maite ditugunen zaintza beharrei erantzutea ez da gure ardura. Elkarren mendeko izakiak gara, gure bizitzako une desberdinetan zaintzak beharko ditugun gorputz ahulak, eta horiek bermatzea administrazioen erantzukizuna da.

Emakumeak zaintzera behartzea INDARKERIA DA, zaintza zerbitzu publiko duinak eta doakoak ez bermatzea bezala, eta egoitza pribatuen kudeaketa azpikontratatzea, erabiltzaileentzat eta langileentzat baldintza duinak bermatu gabe baita ere.

 

Etxeko eta zaintzako langileak

Estatu Espainarrak, LEI-k langile hauen eskubideak parekatu zituenetik 10 urte direlarik, oraindik ere ez du hitzarmena berretsi eta ez Erkidegoko gobernuak ezta Nafarrokoak ere ez dute neurririk hartu zentzu honetan. Are gehiago COVID-19ko krisialdian neurri bakarra  egon ze langile hauen egoerari aurre egiteko (bitartean beste sektore askotan gaur ere dirauten neurriak hartu zituztelarik). Hartutako neurria denboraz mugatua izateaz gain ez zen eraginkorra izan eta langile gehienak neurri honetatik kanpo utzi zituen. Bestetik Eusko Jaurlaritzak Zaintza eta Etxeko langileak kontziliazio laguntzetatik kanpo ustea, oraingo lan baldintzak mantentzea, langabeziako prestaziorik gabe ustea edo 60 orduko lan jardunaldiak onartzea bertan lo eginez SMI-ren truke INDARKERIA DA.

Y que el Gobierno Vasco excluya a las Trabajadoras de Hogar y de cuidados de las ayudas a la conciliación, y seguir avalando unas condiciones laborales que no las permite acceder al derecho al desempleo, con jornadas de 60 horas semanales con pernocta por el Salario Mínimo Interprofesional ES VIOLENCIA.

 

Genero-indarkeriaren aurkako protokoloak ez betetzea eta berbiktimizazioa

Protokolo argirik ez izateak eta, batez ere polizietan , edo indarkeria matxistaren aurrean osasun laguntza zentroetan protokolo horiek ez betetzeak indarkeria bikoitza eragiten dute. Erakundeek gai horri buruzko legeak egiteko gaitasuna dute, eta emakumeek laguntza letratu eta psikologikoarekin egin behar dituzte salaketak. Osasun-zentroek behar diren proba guztiak egin behar dituzte indarkeria-egoera baten aurrean, gastuetan eskatimatu gabe eta aldez aurretik ezer ez suposatu gabe. Hau erakundeen eta administrazio publikoen erantzukizuna da soilik. Sexu-erasoa jasan ondoren behin eta berriz berbiktimizatzen dituzten prozesu judizial luze eta oldarkorren mende jartzea emakumeak, eta emakumeen bizitza behar adinako prestakuntzarik gabeko pertsonen erabakien mende jartzea INDARKERIA da.

 

Aldizkaria deskargatu