EAJk gure administrazio eta enpresa publikoen inguruan ehuntzen dituen bezero-sareak Zerbitzu Publikoaren bokazioarekin zerikusirik ez duen kudeaketa-eredu baten erakusgarri dira.

« Hazi Fundazioan, sustapenek zerikusi gutxi dute balio profesionalarekin eta asko  alderdian betetzen duzun tokiarekin   »

ESK-tik azpimarratu nahi dugu De Miguel kasua ke-gortina gisa erabiltzen ari dela gure administrazio eta enpresa publikoetan EAJren sareak ezkutatzeko.

Haziren barruan, promozioen politikak ez du zerikusi handirik balio profesionalarekin eta aldiz zerikusi handia du alderdian duzun tokiarekin; promozio ilunak, De Miguel kasukoa kasu, eguneroko ogia dira.

Eraldatzen-ESK-k egindako salaketa etengabekoa izan da, eta salketa hau gure jendearentzat ez da doakoa izan. ESK-k babes-mezu bat helarazi nahi die urrats ausart bat eman eta horrelako egoerak salatzen dituzten pertsona guztiei, Haziko gure ordezkariei, De Miguel auziko ustelkeriak argitara eman zituen salatzaileari, bere betebehar etikoa bete izanagatik ostrazismoa jasaten ari baita; baita Osakidetzako LEPeko salatzaileei ere, hau uztera behartuta egon baitira; edo sindikatu honetako ordezkariei, enpresa pribatuen gizentzea etengabe salatzen baitute, hala nola Ambulancias La Pau edo Garbialdi, herritarren osasunaren eta diruen kontura.

ESK-k, EAJk gure administrazio eta enpresa publikoen inguruan ehuntzen dituen bezero-sare ugariak, salatu nahi ditu, Zerbitzu Publikoaren bokazioarekin zerikusirik ez duen kudeaketa-eredu baten erakusle.

ESK-k EAJri gogorarazi nahi dio Zerbitzu Publikoak ez direla bereak, herritarrenak direla eta berari eman behar dizkiola kontuak. Pribatizatzeko duen grina eta batzoki bat balitz kudeatze horren aurrean izango gaituztela; ESK-k erakutsi du badakiela gure zerbitzu publikoak defendatzen, ez duela zalantzarik kudeatzaileekin aurrez aurre jartzen, badakigula guregana hurbiltzen diren pertsonak babesten bezero-praktika horiek salatzera.

Testigantza zuzena

Txemi naiz, 98. urtetik informatika teknikaria IKT zaharran eta orain Hazi Fundazioan.

Hazi Fundazioaren 2017ko hauteskunde sindikaletara aurkeztu zen langileen plataforma bat gara, enpresako lan-harremanetan estrategia berri batzuk planteatuz eta une oro horizontaltasunaren eta langileen inplikazioaren alde eginez enpresaren helburuetan.

Hauteskundeetako emaitzen arabera, boto-eskubidea baliatu zuten 109 langiletik 37k ( % 34) plataforma horren alde egin zuten. ERALDATUk Arkauteko (Araba) HAZI zentroari zegozkion 9 ordezkarietatik 3 lortu zituen.

Hauteskundeen aurretik, zuzendaritzak, sindikalismo ofiziala sinatuta, ERALDATU-k hasitako bidea bertan behera uzteko azken ahalegina egin zuen. Lanpostuen harmonizazioa aprobetxatuz, hauteskundeak egin eta astebete eskasera, plantillaren % 80k soldata-igoera handia izan zuen.

Emaitzen balorazioa oso positiboa izan zen plataforma sortzeko prozesuan parte hartu genuenontzat. Enpresa eta enpresa publikoak ikusteko modu berri baten hasiera izan zen. Erabateko aldaketa eskatzen genuen, eta langileen % 34k ere planteamendu horien aldeko apustua egin zuten, aldaketa hori ere eskatzen zuten.

Enpresa Batzordearen barruan ERALDATZEN-eko ordezkarien parte-hartzeak lehenengo hilabeteetan gatazkatsutzat jo daitezke.

Gure helburuetako bat legezkotasunarekin bat datozen hautaketa- eta barne-sustapeneko prozesuak eskatzea zen, publikoak eta gardenak, non pertsonen profesionaltasuna lehenetsiko zen, eta ez haien mendekotasun politikoak. Horrek urduritasuna eragin zuen Zuzendaritzan eta Batzordean gehiengoa duen sindikatuan. Aldaketa, batez ere, gogorra da ezer aldatu nahi ez duten pertsonentzat, eta dena berdin jarraitzea nahi dute. Horrela igaro zen gatazkaren eta gure hautagaitzaren barruko dimisioen arteko denbora, etengabeko presioa zen.

Nik neuk kategoria jaitsiera jasan nuen enpresaren organigraman. Enpresako zuzendaritzak, antzinatasunik, lan-esperientziarik, ikasketarik, hizkuntzarik eta abar kontuan hartu gabe, nahi bezala esleitzen ditu langileen soldata-mailak. 2019ko maiatzaren 20an, Gasteizko Justizia Jauregian, nik neuk HAZI enpresako zuzendaritzari jarritako epaiketa egin zen. Azpimarratu behar dut enpresak ez duela inoiz inolako hurbilketarik edo negoziaziorik proposatu nire kasuan.

ESK epaiketa horretan publiko gisa zegoen eta enpresa horretan gertatzen ari zena eta langile horren sufrimendua ikusi zituen. Hiru orduko epaiketa eternala. Azkenean, epaia langilearen aldekoa izan zen (kasu honetan, ni), eta ez zuen errekurtsorik jartzeko aukerarik ematen, harmonizazio-prozesu horretan gauzak nola egin ziren argi uzten baitzuen. ERALDATZEN-ESK-tik erabaki genuen gure epaia kolektibizatzea. Epai horrek behartu egiten du Enpresa bere esleipenarekin pozik ez zegoen horrek beste ebaluazio bat eskatzeko aukera eskaintzera. Hala ere, Hazi hain enpresa endogamikoa eta Zuzendaritzak sutsuki kontrolatua izanik, berrebaluazio hori ez zen inoiz gertatu, beldurra sortaraziz langileen artean.

Eraldatzen-ESKren ustez, De Miguel kasua HAZI bezalako enpresa publiko horietan botere politikoak urte luzez ezarritako sistema klientelarraren izebergaren punta da, eta enpresa horiek ere historikoki onartu eta bermatu dute funtzionamendu modu hori. Ez da batere erraza izan ERALDATZEN-ESK-ko ordezkariek gure irizpideari eustea eta HAZI enpresaren barne-prozesuetan parte ez hartzea eta ez bermatzea. Behin eta berriz eskatu dugu prozesu horiek nolabait demokratizatu behar zirela enpresaren barruan. Hau da, gardentasun handiagoa eskatzen genuen.

Enpresa honen beste puntu beroetako bat arrisku psikosozialak dira; Eraldetzen-ESK-k borrokatu behar izan du, eta asko, HAZI-k arrisku horien ebaluazioa aurrera eramateko, emaitza? Plantilla gaizki dago, eta maila kezkagarriak ematen ditu lan-kargei eta langileek enpresan duten partaidetzari dagokienez. Horrek asko kezkatzen gaitu: ez dugu onartuko langile bakar batek ere sufritzea lanera etortzeagatik.

Bizi dugun errealitatea gureganako benetako sorgin-ehiza da, eta horrek azken hauteskunde sindikaletan gure hautagaitza aurkezteko ezintasuna ekarri du. Langileek operatzeko moduak aldatzeko egin genuen ahalegina onartu arren, beldurrak berriro irabazi du.

Ez da porrota, Eraldatzen-ESK hemen dago leialtasun politikoak saritzen dituen sistema klientelar hau salatzen jarraitzeko. Sistema bat zeinek, bere profesionaltasuna erakutsi arren, haien eskutik jaten ez duten pertsonak kanpoan uzten ditu.