Urtarrilaren 4an, Basurtoko larrialdietako triaje eta eremu anbulatorioan aritu nintzen lanean, arratsaldeko txandan. Laguntza-presio handiko txanda izan zen, eta talde osoaren lan onari eta profesionaltasunari esker ari ginen jasaten.
Baina guztia okertu egin zen paziente baten senideak langileak iraintzen, mehatxatzen eta beldurtzen hasi zirenean. Erasoa bi erizainek jaso zuten nagusiki, eta dagokion jakinarazpena aurkeztuko dute Prebentziorako Oinarrizko Unitatean. Senideari une horretan kasu egiten ez bazitzaion autoa larrialdietan sartzeko eta gu erasotzeko mehatxua egiten ziguten.
Horrelako egoerak maizegi gertatzen dira gure larrialdietan. Lankideak, hain zuzen, POUra joango dira, ez frustrazio-sentsazio handirik gabe. Erabilgarritasun handirik ikusten ez duen estatistika baterako datuak ematen ari delako sentsazioarekin. Bihar beren lanpostura itzuliko dira, segurtasunik ezarekin. Ez inork, ez ezerk, ez du saihestuko egoera hori berriro gertatzea.
Gu, profesional garen aldetik, erabiltzaileek larrialdietan dituzten eskubideak errespetatzeaz arduratzen gara, baina nork du paziente gisa dituzten betebeharrak betetzeko ardura, hala nola osasun-erakundeetako langileak errespeturik handienarekin tratatzekoa? Zer ondorio dakar betebehar horiek ez betetzeak?
Larrialdi-zerbitzuko langile garenez, estres-egoerak jasatea ulertzen dugu, baina paziente kritikoei edo oinazea dutenei larrialdiko laguntza emateak sortzen duena. Ezin dugu inolaz ere lanera joan, edozein unetan eraso egin diezaguketen presiopean.
Egoera horiek eragiten duten frustrazioak, profesional gutxik jasan behar izaten duten nekagarritasun-plusa gehitzen dio gure lanari. Larrialdietako langileok, besteek baino eskubide gutxiago al dugu laneko osasun eta segurtasunerako? Jakina ezetz, horregatik ezin gara ezinezkotasunean eta zorigaitzean erori.
Osakidetzari behin baino gehiagotan eskatu diogu jasaten ditugun erasoen aurrean salaketa aurkezteko, eta horrek dakarren zailtasunarekin erantzun digu beti. Baina zailtasuna ez da ezinezkotasuna, eta horregatik eskatzen dugu ildo horretan lan egitea. Osakidetza bere langileen osasun eta segurtasunaren arduraduna bada, moduren bat egon behar du gure kontra egiten duena salatzeko. Nola edo hala aurkitu behar du Osakidetzak erabiltzaileen betebeharrak betearazteko modua.
Gure ESItik ere gehiago egin daiteke. Profesionalei begira, bizirik mantendu behar da indarkeriazko gertakarien prebentzioari buruzko prestakuntza. Urte jakin batzuetan egiten den prestakuntza puntuala baino gehiago, gai honi buruzko etengabeko prestakuntza izan behar du, plantilla osoa barne hartzen duten aldizkako ikastaro eta tailerren bidez. Erabiltzaileentzat, Bilbao Basurtoko ESIak berak sentsibilizazio-kanpaina indartsu bat egin dezake eta egin behar du. Kanpaina hori ere ez da une jakin batean geratu behar, bestela berehala larrialdiko paisaiaren parte bihurtzen diren kartelekin gertatzen den gauza bera gertatuko da.
Duela gutxi babes-horma bat jarri da gure larrialdietako eremu anbulatorioan, baina argi dago neurri isolatuek ez dutela arazoa konpontzen. Ez ditugu gure lanpostuak bunkerizatu nahi, baina ez dugu lanera beldurrez joan nahi. Arazo horri modu integralean aurre egin behar zaio, alderdi guztiak kontuan hartuta. Konpromiso eta sendotasunez.
Horrelako egoerei kasurik ez egiteak sortzen duen gauza bakarra kronifikazioa da. Gure osasuna zuen eskuetan dago.
Imanol Rodríguez Adame,
Larrialdietako zerbitzuko erizaina eta ESK-ko langileen ordezkaria.