Egun hauetan, zurrumurru huts ez diren informazio gurutzatuak ikusten ari gara, baita Osasun Mentaleko Sareko Buru eta Arduradunek sinatzen ari diren zenbait komunikatu ere. Komunikatu horiek etengabe ari dira adierazten beren kezka eta beldurra heuren iritzia kontuan hartu gabe eman daitezkeen aldaketei buruz. Egoera honek kezka eta beldur handia sortzen ari du Osakidetzako Osasun Mentaleko Sareko langileengan, aldaketa hauek eragina izan baitlezakete bai beren eskubide eta lan-baldintzetan, bai herritarren arretaren kalitatean.

Gaur egun, Osakidetzan, Osasun Mentaleko sare bat dugu, antolamendu eta funtzionamendu estrukturalean ulertzen zaila dena; Gipuzkoan, Osasun Mentaleko sarea pribatizatuta dago, eta Araban eta Bizkaian, berriz, 4 ospitalek osatzen dute sarea, 450 oherekin, helduen eta haur eta gazteen arretarako 50 zentrorekin eta mendekotasunetarako eta eguneko 23 ospitalerekin.

Egoera horren aurrean, Osakidetzak lantalde bati eskatu dio proposamen bat egin dezala Euskadiko arreta psikiatrikoa berrantolatzeko, eta, dirudienez, asmoa da Osasun Mentalaren egungo eredua birmoldatzea, eskualdeetako ESIetan txertatuz, Lehen Mailako Arreta osoarekin egin zen bezala.

ESK-tik, prozesu hau burutzen ari den iluntasuna eta modua salatu nahi dugu, langileak eta hauen ordezkari sindikalak kontuan hartu gabe, eta inolako informazio publikorik gabe, prozesu guztia erabateko isiltasun eta sekretismoz eginez, alde sozialari entzungor eginez.

Salaketa honen bidez, Osasun sailburuari galdetu nahi diogu, Alberto jaunari, ea une honetan Osasun Mentalaren desegite baten aurrean gauden, eta ospitalzentrismoa eta osasun mentalak erakunde giza duen antolakundearen hustea sendotzen dituen dinamika batean barneratzen ari garen.

ESK-tik exijitzen dugu publikoki eta alderdi sozialarekin argitu dadila zein den Osasun Mentaleko Sarearen egungo egoera eta zein proiektu ari diren planteatzen, sindikatuetako ordezkariekin adostu ahal izateko, zerbitzu pribatu guztiak berehala sistema publikora itzultzea, Onkologikoarekin eta Larrialdietako oinarriekin egiten ari diren bezala.

Era berean, Osakidetzan osasun mentaleko plan integral bat bultzatzea exijitzen dugu, urgentziazko neurriekin, helburu hauekin:

1. Osasun mentaleko sare publikoa indartzea, sarbide unibertsala, doakoa eta bidezkoa bermatuz.
2. Lehen Mailako Arretan eta Ospitaleko Arretan profesionalak ugaritzea (psikologia klinikoa, psikiatria, osasun mentaleko erizaintza, gizarte-lana, terapia okupazionala, TCAEk, administratiboa), EBko herrialdeen batez bestekora iritsi arte.
3. Osasun mentala modu eraginkorrean integratzea Lehen Mailako Atentzioan, beharrezkoak ez diren deribazioak saihestuz eta atentzio komunitarioa indartuz.
4. Ongizate emozionala sustatzeko era prebentzio programak garatzea ikastetxeetan, lan-inguruneetan eta ingurune komunitarioetan.
5. Zerbitzuen esternalizazioaren eta pribatizazioaren amaiera, arreta zatikatu eta osasun mentala negozio bihurtzen baitute.

Osasun mentala defendatzea sistema publikoa defendatzea da

Osasun mentalak ezin du pribilegio edo merkantzia izaten jarraitu. Osasun mentaleko arazoei eman beharreko erantzunak publikoa, integrala, komunitarioa eta giza eskubideetan oinarritutakoa izan behar du. Osasun mentalari ez zaio arreta duinik emango osasun-sistema publikoa indartu gabe, gizarte-ekitaterik gabe eta bizi-baldintza duinik gabe.