ARGILAN-ESK-n ez gaude batere ados lortutako itunarekin, eta ELKARREKIN/PODEMOS-IUk diru-sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko euskal sistemaren lege-proiektuari emandako aldeko botoaren iragarpenaren aurrean gure etsipena jakinarazi nahi dugu.

ARGILAN-ESKren prentsa-oharra, ELKARREKIN/PODEMOS-IUk EAJ-PSEren Eusko Jaurlaritzarekin DIRU-SARRERAK BERMATZEKO ETA GIZARTERATZEKO EUSKAL SISTEMAREN LEGE-PROIEKTUAREN aldeko botoa emateko lortutako akordioari buruzkoa

ARGILAN-ESK-n ez gaude batere ados lortutako itunarekin, eta ELKARREKIN/PODEMOS-IUk diru-sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko euskal sistemaren lege-proiektuari emandako aldeko botoaren iragarpenaren aurrean gure etsipena jakinarazi nahi dugu.

ELKARREKIN/PODEMOS-IUk Eusko Jaurlaritzarekin DSBEa erreformatzeko hartu duen akordioak nabarmen desengainatu gaitu, funtsean, bi arrazoirengatik:

• Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Zerbitzuaren etorkizuneko legean sartzea lortu duen aldaketak oso urrun daudelako EAEko pobreziari amaiera emango dion DSBEaren legeria berri baten alde borrokatzeko helburutik. Helburu hori bi erakundeek partekatzen genuela uste genuen, eta, ondorioz, gutako bakoitzak horri buruzko borroka zintzoa egin behar zuela geure eremuan.

• Izan ere, ELKARREKIN/PODEMOS-IUren jarrera soilik justifikatzen da bere interes politiko-alderdikoiak gainetik jarri dituelako hemen eta Madrilen, oso epe laburrean, kontuan hartu gabe, bestalde, EAJri eta PSEri emandako babesak lege txar bat legitimatzen duela, nagusiki pobreziaren aurka borrokatzen ditugun mugimenduengatik, sindikatuengatik eta beste gizarte-erakunde batzuengatik kritikatzen dena.

Zehazki, esan behar dugu adostutako 12 zuzenketetatik 3k baino ez dutela behar besteko garrantzia, eta hirurek, zoritxarrez, azalpen bat merezi dutela, dituzten ñabardurengatik, iragarritako aurrerapena bonbo eta platertxora mugatuta:

• DSBEren titularra izateko adina 23 urtetik 18 urtera jaisten duen zuzenketa. Jaitsiera hori lortzea, beraz, 1989an Gizarteratzeko Gutxieneko Diru-sarrera sortu zenetik borrokan ari gara. Hala ere, une hartatik aurrera DSBEa jasotzeko betekizunak asko okertu direnez, 18 eta 23 urte bitarteko gazteek DSBEa lortzeko izango duten arazoa da gutxieneko baldintza batzuk bete behar dituztela, eta horietako lehena da bizilekua eskatu eta erroldatuta egon behar dutela beste leku batean. Horrez gain, enplegagarritasun-probak, ikastaroak eta abar egin behar dituzte. Eta, azkenik, enplegu-eskaintzak egokiak izateko baldintzak zehaztuko dituen erregelamendu-garapen berri bat egin behar dute.

• Banakako onuradun batentzako DSBEaren berme gisa, haren DSBEa ezingo da izan Espainiako Estatuko pobrezia-atalasea baino txikiagoa. Zuzenketa horrek, komunikabideetan agertu den bezala, hein handi batean akordioaren sinatzaileek emandako informazio-joeragatik, nahasmen larriak eragin ditu gai honetan interesa duten pertsona batzuentzat. Adibidez, pentsatzea DSBEren oinarrizko zenbatekoa ez dagoela Eusko Jaurlaritzaren Aurrekontu Orokorren mende, baizik eta KPIren igoerarekin batera joango dela, erosteko ahalmena ez galtzeko.

Hori ez da inoiz gertatuko. Urtero, EAEko Aurrekontu Orokorrek ezarriko dute DSBEren oinarrizko zenbatekoa, Euskadiko kontsumo-prezioen indize orokorraren arabera. Horixe dio, hitzez hitz, zuzenketak. Oinarrizko zenbateko horri, erreformak ezarriko duen DSBEren eredu berriaren arabera, banakako osagarriak eta bizikidetza-unitatearen osagarriak gehituko zaizkio. Horren guztiaren baturak bizikidetza-unitate bakoitzaren DSBEren zifra emango du. Pertsona indibidual baten DSBEren kasuan, osagarri indibidual gisa oinarrizko zenbatekoaren % 50 gehitzen zaio oinarrizko zenbatekoari. Zenbateko hori bermatuta dago zuzenketan, eta ezingo da izan Espainiako Estatuaren pobrezia-atalasea baino txikiagoa. 2023. urterako, kontuan hartuta 2021eko pobrezia-atalasea erabili behar dela, DSBEaren gutxieneko berme hori 803 eurokoa izango da. Logikoena dirudien bezala, EAEko pobrezia-atalasea hartu izan balitz, zenbateko hori 900 €-tik gorakoa izango litzateke.

 Gainera, onartezina da Espainiako Estatu osoko pobrezia-atalasea ezartzea, EAEkoa baino txikiagoa delako. Bestalde, pobrezia-atalaseek euskarri sendoak izan behar dituzte, ekonomia krisian dagoenean (pobrezia-atalasea diru-sarreren medianaren neurri estatistiko bat da; diru-sarrera horiek krisiagatik jaisten badira, pobrezia-atalaseak behera egiten du) DSBEtik bizi diren pertsonen egoerak okerrera egin ez dezan. Nola lortzen da hori? Lurzoru gisa, legea indarrean sartzen den urteko pobrezia-atalasea ezarriko da, eta onartuko da atalase hori beti bermatuta egongo dela Euskadiko benetako KPIaren igoeraren bidez, eta, era berean, bermatuko da urtebeteko atalasea KPIak metatzen joango dena baino handiagoa bada, hori hartuko dela.

• DSBE jasotzen duten pertsonen etxebizitzetan etorkizuneko legearekin sortuko den Lanbideko Ikuskaritza Kidego berriaren ikuskatzaileen sarreraren aurrean berme-neurriak ezartzen dituen zuzenketa. Kasu honetan, zuzenketa honen arazoa da arazoa ez dela batere nahikoa; izan ere, IV. tituluko 1. kapitulu osoko 8 artikuluak ezabatzeko zuzenketa bat aurkeztu behar zen. Kapitulu hori ikuskapen-ahalari buruzkoa da, eta lehen aldiz sortu zuen Lanbideko Polizia bat, 25 pertsonako plantillarekin.

ARGILAN-ESK