Osakidetzako langile guztientzat baldintza duinak bermatzeko ESK-k bultzatuko dituen proposamenak azaltzen dizkizuegu.

 

 

• Proposamenen laburpena
  
  
• Proposamena garatua
  
  

  • Neurri orokor batzuk

  • Plantillak egonkortzeko planak

  • Pribatizazioak

  • Euskara

  • Lehen Mailako Arreta

  • Etengabeko Arretako Guneak

  • Ospitaleko arreta

  • Emergentziak

• 'Behar dugun Osakidetza'

 

---

 

ESK sindikatuaren proposamenen laburpena

 

Hona hemen Osakidetza aldatzeko proposatzen ditugun neurrien laburpena:

1. Euskal osasun publikora bideratutako aurrekontua handitzea.
   
   
2. Behar adina langilez hornitzea eta egungo lan-kargak arintzea.
   
   
3. Kontratazio-zerrenden kudeaketa gardena bermatzea.
   
   
4. EPEn eredua hobetzea, bizkorrago eta gardenago egiteko. Prekarietatea eta behin-behinekotasuna murriztea.
   
   
5. Gure eskubideak eguneratu eta hobetuko dituen Akordio berri bat sinatzea.
   
   
6. Kontziliaziorako eskubide eraginkorrak bermatzea.
   
   
7. Konpetentzia profesionalak kategorien arabera mugatzea, gainjartzeak eta konpetentzien inbasioa saihesteko.
   
   
8. ESI kudeaketa-eredua kentzea, esparru bakoitzari erabakitzeko ahalmena emateko. Lehen Mailako Arreta ardatz nagusi gisa indarberritzea.
   
   
9. Osakidetza demokratizatzea eta langileen parte-hartzea sustatzea erabakietan.
   
   
10. Pribatizazio guztiekin amaitzea.
    
    
11. Euskara komunikazio-hizkuntza gisa erabiltzearen aldeko apustua, pertsona eta zerbitzu bakoitzari egokitutako prestakuntza-planen bidez.
    
    
12. Garapen profesionalaren egungo eredua aldatzea. Irizpide objektiboen aldeko apustua egiten dugu, erdi-mailako kargudunen balorazio-betekizuna eta Osakidetzatik kanpoko ikastaroen bidez puntuak erostea kenduta.
    
    
13. Osakidetzan sartzeko nazionalitate-eskakizuna ezabatzea.
    
    
    

Aurkibidera igo ^

---

 

Hau da ESK-k Osakidetzarako duen proposamena (garatuta)

Jarraian, gure proposamenak zehatzago azaltzen dizkizuegu. Halaber, ESKren 'Behar dugun Osakidetza' proiektua sakon ezagutzera animatzen zaitugu. Proiektu horretan 81 proposamen egiten ditugu EAEko osasun publikoa bermatzeko, herritarrei kalitatezko zerbitzua bermatzeko eta bertan lan egiten dugun langileon eskubideak errespetatzeko.

 

Neurri orokor batzuk

Zenbait arazok Osakidetza osoari eragiten diote, eta honako hauek dira gure proposamenak egoerari buelta emateko:

• Lan-baldintzak arautzeko beste akordio bat negoziatzea. Gaur egun indarrean dagoena 2009an iraungi zen.
  
  
• Lantokietan plantillen plan integralak negoziatzea, egungo egoeraren, beharren eta benetako igoeraren azterketa barne hartzen dutenak; horrela, enpleguaren egonkortasuna ziurtatuz eta behin-behinekotasuna eta prekarietatea murriztuz.
  
  
• Ezarritako lanaldia osorik betetzea (ez defizitarioa, ez soberakina), lanaldi hori astean 30 ordura murriztea.
  
  
• Guardia-sistema ezabatzea, aparteko orduak estaltzen dituena eta pazientearen segurtasuna arriskuan jartzen duen sistema gaiztoa delarik. 
  
  
• Autokontzertazioaren amaiera, ezarri den kategoria guztietan goizeko eta arratsaldeko txandak ezarriz, eta zerbitzua mantentzeko beharrezkoa izanez gero, egiturazko plantillak gehituz.
  
  
• Familia, gizartea eta lana uztartzeko benetako neurriak ezartzea, langileen erosteko ahalmenean soilik oinarritzen ez direnak.
  
  
• Konpetentzia profesionalak kategorien arabera mugatzea, gainjartzeak eta konpetentzien inbasioa saihesteko.
  
  
• Garapen profesionalaren egungo eredua aldatzea. Irizpide objektiboen aldeko apustua egiten dugu, erdi-mailako kargudunen balorazio-betekizuna eta Osakidetzatik kanpoko ikastaroen bidez puntuak erostea kenduta.
  
  
• Berdintasun Plana eguneratzea, bai eta sexu-jazarpenari eta sexuan oinarritutako jazarpenari aurre egiteko protokoloak ere. Osakidetzan indarkeria matxista prebenitzeko eta horren aurrean jarduteko protokoloa ezartzea. LGTBIQ+ kolektiboa protokolo eta plan horietan sartzea.
  
  
• Osakidetza demokratizatzea eta erabakietan langileen parte-hartzea sustatzea.

 

Aurkibidera igo ^

 

Plantillak egonkortzeko planak

Osakidetza osatzen dugun kategorien egoera ezin kritikoagoa da. Zuzendaritza autoritario batzuei egin behar diegu aurre, nepotismoa eta inposizioa nagusi diren eta dialogorik eta enpatiarik ez dagoelako distiratzen duen zuzendaritza bati.

Prekarizazioa, lana eta familia bateragarri egiteko neurririk eza, ordezkapenik eza, karteldegiak ezartzea eta abar gai-zerrendan daude; horrek, eta plantillak egonkortzea eragozten duten Hautaketa Prozesu amaigabeek, herritarrei ematen diegun arreta arriskuan jartzen dute.

Besteak beste, ESK-k hau proposatzen du:

• Oposizioen plan estrategikoa, behin-behinekoen tasa ezinbesteko gutxienekora jaisteko (%8tik behera).
  
  
• Osakidetzako hautaketa- eta betetze-prozesuak arintzea. Lan-eskaintza publikoak eta gainerako hautaketa-prozesuak (lekualdatzeak, batzordeak, etab.) 365 eguneko epean ebazteko betebeharra.
  
• 3 urtean behin nahitaezko EPEak ezarriko dituen lege bat sortzea.
  
  
• Osakidetzan enplegua lortzeko nazionalitate-eskakizuna ezabatzea, eta horren ordez bizileku-eskakizuna ezartzea.
  
  
• Osasun-profesional guztien lan-auditoria, bateraezintasun-legeak zorrotz betetzeko.

 

 Aurkibidera igo ^

Pribatizazioak

Gaur egun ukaezina da EAJren gobernuek aurrera eraman duten prozesu pribatizatzailea Osakidetzaren gainbeheraren eragileetako bat izan dela.

Prozesu pribatizatzaile horrek osasun-laguntzaren narriadura nabarmena ekarri du, eta horrek ondasun publikoen murrizketa oso garrantzitsua ekarri du, enpresa pribatu horietan zerbitzua ematen duten plantillen ustiapenaren eta prekarizazioaren kontura kapital pribatua handituz.

ESK pribatizazio horien aurkako salaketa eta mobilizazioaren lehen lerroan egon da, kalitatezko enplegu publikoaren aldeko konpromiso argi batekin. Horren erakusgarri izan zen kalean eta epaitegietan egin genuen borroka, Urdulizko Ospitaleari buruzko pribatizazioak geldiaraztea lortu zuena; edo Iurretako Plataforma Logistikoa geldiaraztea, gure biltegien pribatizazioa ekarriko zuena.

Borroka- eta salaketa-bide horri jarraitu behar zaio, eta, beraz, ESK-k honako hauek defendatuko ditu:

• LGSS eta RTSNU publikoak egitea, lanposturik galdu gabe eta gaur egun azpikontratetan lan egiten duten langileen subrogazioarekin.

• Gure ospitaleetako, osasun-zentroetako eta anbulatorioetako garbiketa publifikatzea, lanposturik galdu gabe eta gaur egun azpikontratetan lan egiten duten langileen subrogazioarekin.

• Bertako langileen bitartez mantentze-lanak, informatika, elektromedikuntza eta abar egitea.

• RNM egiteko eskumena Osakidetzari itzultzea, Osakidetzak berak zuzenean kudeatuta, bai maila operatiboan, bai pertsonalean.

• Hiru institutu Biosanitarioak eta Biosistemak, Ikerketa-Sistema Sanitario Publikoan integratzea.

Aurkibidera igo ^

 

Euskara

Osakidetzan euskara komunikazio-hizkuntza gisa erabil dadin sustatzea, langile guztientzako prestakuntza-planen bidez, finkoak eta behin-behinekoak, pertsona eta zerbitzu bakoitzari egokituak.

 

Aurkibidera igo ^
 

Lehen Mailako Arretarekiko konpromisoa (LMA)

Lehen mailako arretaren kasuan, benetako interesa egon behar da behar duen inbertsioa, ahalegina eta antolamendu- eta aurrekontu-aldaketak egiteko. EAEko aurrekontuaren %9 Osasungintzara inbertitzea proposatzen dugu, eta horren %25 Lehen Mailako Arretara bideratzea, ESIen egungo sistema kenduz eta Lehen Mailako Arretako egituretara itzuliz, bere antolamendu propioarekin.

Luzetarakotasuna sustatu eta ahalbidetuko duten politikak proposatzen ditugu (osasun-talde bera osasun-zentro berean lanean, kupo berarekin, denboran zehar modu iraunkorrean), talde bakoitzaren agendetan denbora ziurtatuz osasun komunitarioa lantzeko eta osasun-eremuko beste eragile batzuekin sareak sortzeko.

ESK-k LMAren eta RSMren arteko kontsulta-artekariaren figura sortzearen alde egin du, eskari guztia bildu, baloratu eta iragazteko, osasun mentaleko zerbitzuetan onartzeko irizpideak bateratu ahal izateko; halaber, Programa Psikosoziala ezartzearen alde egin da, langile espezifikoz hornituta, eta Lehen Arretarekin baloratu du bere jarduera-mailan ezartzen hasteko aukera, osasungintzaz bestelako baliabide komunitarioekin batera, gizarte- eta udal-arloko baliabideekin batera, eta hirugarren sektorea inplikatuz.

ESK-k konpromiso espezifikoa du Lehen Mailako Arretarekin, eta konpromiso hori Lehen Arretako eremua osatzen duten talde edo kategoria profesional bakoitzaren hurrengo aldarrikapenetan zehaztu nahi dugu.

• Familiako medikuak- LMT
  
  
  • Kontsultaren eguneroko jardunaren errealitatera egokitutako agendak, ezusteko guztiekin eta antolaketa-bileretarako denbora, ikerketa eta irakaskuntza barne hartzen direla bermatzen dutenak.
    
    
  • Osasun-zentroetako bitartekoak eta baliabideak lekualdaketa- eta estaldura-beharretara egokitzea, beharrezkoa izanez gero, berariazko edo hitzartutako garraio batekin. Landa-arreta erakargarri egiteko modu bat, sakabanatze geografikoari denbora gutxiagoan heltzea eta, oro har, etxeko arreta.
    
    
  • Ahalik eta adierazpenik txikienera murriztea mediku-agendetan izaera administratiboko zereginek dakarten guztia. Osasun-arreta lehenestea eta LMren agendak gainezkatzen dituzten txosten eta kudeaketa burokratikoak behar ez dituen araudia garatzea, beste administrazio batzuei zerbitzua emateko eta administrazio horiek herritarrei eskatzen dizkieten baldintzak betetzeko.
    
    
  • Kuporik gabeko hainbat lanpostu bete behar dituzten MOko plazak kentzea, pazienteen luzerako jarraipena ezabatzen den bitartean eta ordezkapen-postu bat finkatzea suposatzen duen bitartean. LMAUa ez da talde gisa (eta erreferentziazko populazioa) indartu behar den alderditzat hartzen. Hobe da kupoak txikiagoak izatea eta LMTak unitate bakar batean dauden profesionalekin mantentzea.
    
    
    
• Pertsonal fakultatibo pediatrikoa - LMT
  
  
  • BAME prestakuntzak irauten duen bitartean, LMAko pediatriako berariazko gaikuntza sortzea, jada Osasun Zientzietako unibertsitateko haur eta gazteentzako arreta-irakasgaietan modu bereizgarrian landuko dena.
    
    
  • Eremu zabaletako pediatria-estalduraren beharra profesionalentzako edo pazienteentzako berariazko garraio batera egokitzea, sakabanatze geografikoko egoera hori ez dadin nekagarria izan jarduera hori egiten duenarentzat.
    
    
  • Lehen Mailako Arretako eta Ospitaleko Arretako pediatren kontratazioa asistentzia-maila bakoitzaren premietara egokitzea, egiturazko defizitean eta eman daitezken egoeretan oinarrituta (erretiroak, lanpostu hutsak, estaldurak), betiere etorkizuneko pediatriako arretaren ikuspegi orokor batekin.
    
    
    
• Erizaintzako langileak
  
  
  • Lehen Mailako Arretan medikuntza-langilerik ez dagoenez, erizaintzak arlo fakultatiboko zereginak egin behar ditu. Hori konpondu egin behar da, erizaintzako berezko funtzioen kaltea askoz ere nabarmenagoa baita.
    
    
  • Era berean, erizaintzaren zereginak berrezartzea, lan-kargak areagotzeari dagokionez, batzorde, protokolo, burokrazia, formulario eta katalogoetan. Honek zalantzazko hobekuntza dakar erabiltzailean, bere osasunean eta autozaintzan.
    
    
  • Eskola Arretako Taldea Osasun Zentroetan sartzea, eta Etxeko Arretako Erizain Koordinatzailearen figura sortzea. Honek, Etxeko Ospitalizazioko eta Zainketa Aringarrietako taldeen eta etxean artatzen duten Osasun Zentroetako profesionalen artean sinergiak sortzea izango du eginkizun.
    
    
    
• Administrazio-arloetako langileak
  
  
  • Administrari kategorian administrari laguntzaile eta erabiltzaileari arreta emateko lanpostuak birmoldatzea, egindako lanaren, frogatutako ezagutzen eta lortutako esperientziaren arabera, LMA-ko administrazio-arloa berrantolatzeko eta modernizatzeko testuinguruan.
    
    
  • Etengabeko prestakuntzako planak, finantzaketa publikoarekin, lanaldian integratutako administrazio-profesionalentzat, edo ordutegi-konpentsazioarekin, lanalditik kanpo daudenean. Lehen Mailako Atentzioko Unitatean sartu berrientzako aurretiazko prestakuntza teoriko-praktikoa.
    
    
  • "Administrari Taldeko Buruaren" lanpostu funtzionala aintzatestea, eta horren ondoriozko ordainsaria lidergoa, funtzioak eta eskumenak oinarri hartuta.
    
    
  • Call-Center enpresaren kontratazioa amaitzea, Ibermática enpresarekin egon daitekeena erabiltzaileari arreta emateko; izan ere, Osabide-AP agendak kudeatzen eta aipatzen jarraitzen du. ESKren ustez, enpresa pribatu batek herritarren osasunarekin lotutako datuetarako sarbide okerra izateaz gain, administrazio publiko guztietako langileen kontratazioan jarraitu beharreko berdintasun-, merezimendu-, gaitasun- eta publizitate-irizpideak urratzen ditu.
    
    
    
• Beste kategoria batzuk
  
  
  • Erizaintzako laguntzailea - TCAE
    
    
    • Osasun-zentro bakoitzean TCAE lanpostu bat bermatzea, esleitutako eginkizunekin: laborategia, biltegia...
      
      
    • TCAEko koordinatzailearen/arduradunaren aldarrikapena. Lana kontrolatzeko, antolatzeko eta ordezko langileak prestatzeko, ezinbestekoa da figura hori lehenbailehen egotea.
      
      
    • Lehen mailako arretako erizaintzako laguntzaileen kategorian berariazko prestakuntza ziurtatzea.
      
      
  • Emaginak
    
    
    • Zerbitzu-zorro osoa ezagutzea; izan ere, Lehen Mailako Arretan, haurdunaldiak artatzeaz gain, zerbixeko minbiziaren baheketa egiten dute, baita osasunerako, esnealdirako, erditu osterako, menopausiarako, kontrazepzio-kontsultetarako, haurdunaldia eteteko... taldeko jarduerak ere.
      
      
    • Emakumeak/emaginak ratioa definitzea, ematen dituzten zerbitzuen benetako zorroa ez ezik ezaugarri demografikoak ere kontuan hartuta (adin-taldeak, irisgarritasuna, etab.).

 

Aurkibidera igo ^

 

Etengabeko Arretako Guneak (EAG)

Gure Lehen Mailako Arretaren narriadurak EAGen egoeran zuzenean eragiten du; gogora ditzazkegu gertatu diren erabat onartezinak diren egoera negargarriak... Plantillek tratu desegokia jasaten dute, eta lan-kargak etengabe areagotzen dira. Gainera, kategoria batzuek ez dagozkien erantzukizunak hartzen dituzte beren gain, eta horrek arriskuan jartzen du biztanleriaren osasuna.

• Ospitaleetatik edo bestelako EAGetatik hurbil dauden gaueko murrizketei edo EAGen itxierari ez. Gauez ixteak ez du justifikatzen etengabeko arretako puntu izendapena, gutxienez 8 orduko etena baitago.
  
  
• Osakidetzan azpikontratatua dagoen etxeko premiazko arreta medikoa lehengoratzeko plan orokorra.
  
  
• EAGetako medikuek egindako gehiegizko orduen ordainketa familia-medikuaren eta pediatriaren LMA-ko moduluetan esleitzen den zenbatekoarekin parekatzea.
  
  
• Lan-jarduerak irauten duen bitartean mantenu-beharrak estaltzea, ospitale-eremuan eta etengabeko zerbitzuak ematea eskatzen duten jardueretan egiten den bezala.
  
  
• Ekipo guztia EAGko guardia guztietan. Inoiz ez lan egin fakultatiborik gabe, erizaintzari ez dagokio erantzukizun hori bere gain hartzea. Hori onartezina da, izan ere, erizaintza bereak ez diren zereginez arduratzen ari da, eta medikuen presentziarik gabe, zerbitzua eraginkorra izateari uzten dio artatu behar dituen larrialdi gehienetan. Hori dela eta, erizaintzako profesionalak estres eta gainkarga handia jasaten ari dira, profesional horien kopurua handituz konpontzen ez dena.
  
  
• EAGetako zeladoreei %4ko osagarria ordaintzea, Lehen Mailako Arretako administrazio-arloetako langile gisa sartzen direlako.

 

 Aurkibidera igo ^

 

Ospitaleko arreta

Osakidetza martxan jarri zenetik, gure ospitaleetako arretak izaten du atasko handienetako bat. Egoera larriagotzen joan da denborarekin, LMen narriadurarekin batera: LMren eraginkortasun urriagoa eta kontsumismo sanitarioaren dinamikak zenbat eta handiagoak izan, orduan eta arreta espezializatuaren eskaera handiagoa. Arazo horrek agerikoagoa du kirurgia batzuetan eta TAC edo RNM motako irudi-probetan. Urte askotan zehar, sailaren irtenbidea osasun pribatuarekin osasun-ekintza horiek kontzertatzea izan da, eta autokontzertazioak, peonadak deiturikoak. Konponbide horiek arazoa konpondu beharrean, diru publikoa osasun pribatura pasatzea eta asistentzia-kalitatea gero eta gehiago debaluatzea baino ez dute ekarri.

Gizalanek, berriz, soldata hobetzeko bide ezin hobea ekarri diete goizean erritmo ertain-baxuan lan egiten zuten eta arratsaldean ahalik eta esku-hartze gehien ahalik eta denbora laburrenean pilatzen saiatzen ziren osasun-profesional batzuei. Horrek ekarri du asistentzia-kalitatearen indize okerragoak izatea peonadetan, prozesuko konplikazio handiagoak izatea, kirurgia osteko denbora handitzea eta pazienteek kostu handiagoa izatea, ohiko aldietan antzeko kirurgiak izan zituztenen aldean.

Era berean, ez da baliabiderik inbertitu COVIDaren krisiak maila guztietan eragin zuen geldialdia arintzeko, eta, beraz, espezialitate batzuetako egungo egoera temerarioa da. Gainera, itxaron-zerrendei dagokienez, Osakidetzak gardentasunik ez duenez, ia ezinezkoa da zerrenda horiek ikuskatzea.

ESK-k bultzatuko dituen neurrien artean daude:

• Ospitale-arretako langile-falta eragin berezia duela ikusita, egungo lan-kargak aztertzea eta langileen osasuna hobetuko duten neurriak eta plantillen birdimentsionatzea bultzatzea.
  
  
• Ospitaleko guardia medikoak kentzea eta goizeko, arratsaldeko eta gaueko txandak egitea, gainerako profesionalek bezala.
  
  
• Autokontzertazioaren amaiera, ezarri den kategoria guztietan goizeko eta arratsaldeko txandak ezarriz, eta zerbitzua mantentzeko beharrezkoa izanez gero, egiturazko plantillak gehituz.

Aurkibidera igo ^

Emergentziak

Guztien artean ezaguna da Osakidetzak zerbitzu hau ematean behin eta berriz bizi den egoera kaotikoa. Bai Osakidetzak kudeatutako eremutik, bai enpresa pribatuek kontrolatutako eremutik, herritarrok plantillen prekarizazioaren paganoak gara.

Medikurik gabeko Koordinazio Zentroak, gure ZIU asko bezala; zuzendaritzek sistematikoki ez betetzea plantillari karteldegi egonkorrak ematea, etab.

Horri gehitu behar zaio EAEn larrialdien %90 kudeatzen duen enpresa pribatuaren eraginkortasun eza, eta SVA anbulantziak ez direla eraginkorrak izan uda honetan, ESK-k publikoki salatu zuen bezala. Osakidetzaren partetik historikoki gutxietsiak izan diren eremuetan, larrialdi-baliabiderik ez dagoelako, hala nola Enkarterrietan edo Durangaldean, egoera horiek nabarmen pairatu dituzte. Anbulantziek geldirik eta erabili gabe edukitzeak modu kronikoan jasaten duten arretarik eza larriagotzen du.

Baina arazoa ez da bakarrik anbulantziak ez dabiltzanean. Erizaintzako langileak kontratatu ez direnez, ohikoa da BEA anbulantziak OBE bihurtzea lanaldian zehar. Horrek esan nahi du anbulantzia horiek ez dutela kasurik larrienak artatzeko ahalmenik. Gogorarazteko, EAE Estatu osoan dago ilararen atzean dago BEA kopuruaren aldetik. Gertakari horiek berez delikatua zen egoera bat baino ez dute okertzen.

ESK-k Emergentzietan lan egiten duten kategorien benetako dimentsionamendua defendatuko du, arreta berezia jarriz gure Koordinazio Zentroetan zerbitzuak ematen dituzten langileei, bai administrariei bai osasun-langileei dagokienez.

Ondo dimentsionatutako zerbitzu bat eskatzen dugu, MOEren gomendioei men egiteko: ZIU mugikor bat 120.000 biztanleko, eta 15 '-ko gehieneko iriste-denbora egoerarik kritiko eta premiazkoenera, baliabide material eta pertsonal nahikoarekin.

ESK-k Bizkaian BEAen bi unitate sortzea eskatzen du, bata Bilbo Handian eta bestea Durangaldean, baita Premiazko Garraio Sanitarioaren Sarea (LGSS) eta Premiazkoa ez den Garraio Sanitarioaren Sarea (HSS) osorik argitaratzea ere, lanposturik galdu gabe eta zerbitzuak azpikontratetan ematen dituen plantilla subrogatuz.

 Aurkibidera igo ^

 

9 ardatz eta 81 proposamen

EAE-ko osasun zerbitzu publikorako dugun proiektuan sakontzen jarraitu nahi baduzu, begirada bat eman diezaiokezu 'Behar dugun Osakidetza' txostenari.

Proposamena garatuta (30 orrialde)

 

 Aurkibidera igo ^