Argilan-esk-ek eta ESK sindikatuak mobilizazioak deitu ditugu pertsona pobreen kriminalizazioaren aurka. Pertsona pobretuen kriminalizazioak eta jazarpenak eten egin behar du!

Apirilaren 19an, asteazkena, DSBE lege berria salatuko dugu.

👉 Gasteiz: 9:00etan Lanbideko zerbitzu zentralen aurrean, Txagorritxun (Jose Atxotegi, 1 kalean).
👉 Bilbo: 12:00etan Mazarredoko Lanbideren bulegoaren aurrean (Mazarredo Zumarkalea, 39). 

"2023. urtean, DSBE jasotzen eta eskatzen duten pertsona pobreak jazartzeko eta kriminalizatzeko kanpainarik basatiena eta irainena jasaten ari gara. Ertzaintza ari da zeregin hori gauzatzen, etxeetan aurkezten baita, eta, kasu gehienetan, urratu egiten du etxeko bortxaezintasuna konstituzio-eskubide gisa bermatzeko lege-araudia."

NAHIKOA DA POBREAK JAZARTZEAZ ETA KRIMINALIZATZEAZ

Joan den martxoaren 29an jarri zen indarrean DIRU-SARRERAK BERMATZEKO ETA GIZARTERATZEKO EUSKAL SISTEMAREN LEGE berria (GDSBESL), 2008az geroztik DIRU-SARRERAK BERMATZEKO ERRENTA (DSBE), ETXEBIZITZARAKO PRESTAZIO OSAGARRIA (EPO), GLL eta GIZARTERATZE AKTIBOKO HITZARMENAK arautzen zituen legeria osoa ordezkatzen duena.

2023. urtean, DSBE jasotzen eta eskatzen duten pertsona pobreak jazartzeko eta kriminalizatzeko kanpainarik basatiena eta irainena jasaten ari gara. Ertzaintza ari da zeregin hori gauzatzen, etxeetan aurkezten baita, eta, kasu gehienetan, urratu egiten du etxeko bortxaezintasuna konstituzio-eskubide gisa bermatzeko lege-araudia. Ertzaintzak ez du erakusten ikuskapena babesten duen Lanbideren dokumentua; zuzenean sartzen da etxeetan, aldez aurretik baimenik eskatu gabe; etxeko gela guztiak berrikusten ditu, bainugelak barne; ebaga egiten du geletako armairuetako jantzietan; galderak eta iruzkinak egiten ditu, desegokiak, polizia-galdeketa bati dagozkionak, administrazio-ikuskapen bati dagozkionak baino gehiago, eta abar.

Ertzaintza da kanpaina egin duen agentea, baina Lanbidek du kanpaina abian jartzeko ardura. Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzen duten pertsonengan dituen ondorioekin gertatzen den bezala, pertsona horiek, ikuskapenek eragiten dieten shocka izateaz gain, diru-sarrerak bermatzeko errenta etenda ikusten dute, batzuetan kautelaz, eta beste batzuetan ikuskapenen ondoren. Etenaldi horiek, gehienetan, legez kontrakoak dira, baina hilabeteak izango dituzte prozedura administratibo eta judizial amaiezinen ondoren legez kontrakoak direla frogatu ahal izateko. Hilabete horietan, hileko DSBEarekin tratu txarrak jasotzen dituzten bizikidetza-unitateak diru-sarrerarik gabe geratzen dira, eta diru-sarrera horiek ezinbestekoak dira bizirik irauteko.

Ez dakigu Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistema berria indarrean jartzean Ertzaintzak etxebizitzak ikuskatzeko kanpaina bertan behera utziko duen edo mantenduko den. Baina badakigu lege berrian jasotako araudia diseinatuta dagoela, ez bakarrik diru-sarrerak bermatzeko euskal sistemaren prestazioetara jo behar duten pobreen egungo jazarpen- eta kriminalizazio-politikari eusteko, baita politika hori zabaltzeko eta sakontzeko ere.

Izan ere, Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemaren Legearen artikuluen irakurketan oinarrituta, argi dago: Lanbideren ikuskaritza-lana justifikatzen duten baldintza eta betebehar berberei eusten zaie; DSBEa 2 urtean behin berritzeko betebehar berari eusten zaio; diru-sarrerak hiru hilean behin aurkezteko betebeharra ezartzen da; eta Lanbidek edozein motatako kontrola egiteko duen ahalmena mantentzen da, egokitzat jotzen duen unean eta arrazoian. Baina, gainera, Lanbidek kontrolak eta berrikuspenak ebatzi behar dituen aldiak 6 hilabetera arte luza daitezke.

Aurreko guztia jada kezkagarria bada ere, askoz ere kezkagarriagoa da, bermatutako gutxieneko errenten sistema honen legeriaren hiru hamarkada baino gehiagotan lehen aldiz IKUSKARITZA KIDEGO berri bat ezarri izana. Kidego hori, hasieran 25 pertsonako plantilla izanik, egokitzat jotzen dituen zehapen-proposamenak kontrolatu, ikuskatu eta egitera bideratuta dago (bide batez, orain arte zeudenak baino zigor askoz zigorgarriagoak). Lege berriak agintaritza-agentetzat jotzen dituen ikuskapen-ahalmenen artean, etxebizitzara sartzea dago, jakina.

ARGILAN-ESK eta ESK sindikatua erabat sinetsita gaude pobreziaren aurkako edozein sistemak, bizirik irauteko beharrezkoak diren diru-sarrerak izateko eta gero eta ugariagoak diren baldintzak eta betebeharrak betetzeko eskubide subjektiboa lotzen duenak, nahitaez egin behar dituela giza eskubideen ikuskapen-, kontrol- eta zehapen-lan gero eta zabalagoak eta inbaditzaileagoak, eta lan horiek gure gizarteko pertsona guztiak babestu behar dituztela, baita pobreak direnak ere.

Hori dela eta, Euskal Autonomia Erkidegoan pobreziaren aurkako borroka-sistema 34 urtez egon da, eta hori ez da horrekin amaitzeko gai izan. Horregatik, duela urte asko defendatzen ari gara guztiz desberdina den beste eredu bat ezarri behar dela. Oinarrizko Errenta batean oinarritutako eredua, herritar guztiei emango litzaiekeena inolako baldintza edo betebeharrik gabe, izaera unibertsalarekin eta indibidualarekin. Pobreziarekin amaitzeaz gain, horrelako eredu batek soilik gainditu ahal izango lituzke pobreek jasaten dituzten jazarpen- eta kriminalizazio-maldizioak, pobreak izate hutsagatik.