Proposamena Madril eta Bartzelonako udalerrietan erroldatzeko indarrean dagoen udal-araudian oinarrituta dago. Bi kasuetan, erroldak administrazio-erregistro gisa duen definizioaren arabera, udalerrian bizi ohi diren pertsonak ezartzeko aukera ematen baitu, helbidearen fokua (eta horrekin batera bizilekuaren egiaztapena) udalerrira lekualdatzen da.

Hau da, pertsona udalerrian bizi ohi dela egiaztatu behar da. Horretarako, dokumentu publikoetan edo pribatuetan oinarritutako ebidentziak bildu ahal izango dira, edo, ezin bada, bizilekuaren ezagutza-ziurtagirien bidez, funtzionario publikoak edo horretarako hitzartutako hirugarren sektoreko agenteek emandakoak, edo ezar daitekeen beste edozein prozeduraren bidez.

 

Alde horretatik, bi udalei buruz egindako kontsultek honako interpretazio hauek ematen dituzte:

 

Bartzelonaren kasuan, erroldatzeko zailtasunak dituzten pertsonak, nahiz eta une jakin batean bizilekua izan, kalteberatasun handiko egoeran daudela uste dute, eta, beraz, egoera horiek bizitegi-bazterketakotzat hartuko lirateke eta indarreko legeria aplikatuko litzateke (Estatistikako Institutu Nazionalaren Lehendakaritzaren eta Autonomia eta Toki Lankidetzarako Zuzendaritza Nagusiaren 2020ko otsailaren 17ko Ebazpenaren 3.3 atala, udalei udal-erroldaren kudeaketari buruzko jarraibide teknikoak ematen dizkiena). Kasu horietan, Bizilekuaren Ezagutzari buruzko Txostenaren (ICR) prozedura aplikatzen da. Formatu horretan hogei mila pertsona baino gehiago erroldatu dira Bartzelonako Udalean. Madrilen kasuan, 2020ko uztailaren 22ko Dekretua, Familien, Berdintasunaren eta Gizarte Ongizatearen Gobernu Arloko ordezkariarena,
Madrilgo Udalaren Udal Gizarte Zerbitzuen sareko erroldatzea homogeneizatzea, akats materialak zuzentzeko 2020ko abuztuaren 14ko Dekretuaren bidez zuzenduta, Jarraibideen Eranskinari eta III. Eranskinari dagokienez. Esparru Teknikoan lau egoera aurreikusten dira: 2.1. Bizileku ziurra duten baina erroldatzeko zailtasunak dituzten pertsonak; 2.2 Etxerik gabeko pertsonak; 2.3 Nazioarteko Babesa eskatzen duten pertsonak; eta 2.4. Gizarte- eta bizitegi-bazterketako egoeran dauden pertsonak, etxebizitzarik gabe.

Beste alde batetik, egindako kontsultek udal-idazkariei dagokien zeregina berresten dute. Izan ere, udal-idazkariek alkatetzek egindako proposamenen legezkotasun-txosten bat egiten dute, eta alkatetzek erabakitakoa kontuan hartu eta betearazten dute, INEri errolda-aktak bidaliz eta erregistro horretan alta edo baja eman dutenen fede emanez.

Kontsultak egin ondoren, gure ustez, egoera garrantzitsu batzuetan, bizilekuko gizarte-erroldaren arloan indarrean dagoen legeria bateragarria da erroldatzea arautzen duen legeriarekin.

Beraz, gure ustez, gaur egungo praktikan jasota ez dauden egoerak sartzeko ordenantza-proposamena onartzea edo ez, hori egiteko erantzukizuna dutenen borondate politikoaren mende dago, hau da, udalerrietako alkatetzen borondatearen mende.