Nola da posible sindikatuek, langile-erakundeek, beren kontrabotere-bokazioa aldarrikatzea eta langileen erabateko defentsa aldarrikatzea, uko egitea pertsona guztiek bizitza duina izatea bermatuko duten gutxieneko baliabideak eskaintzeari?
23 urte inguru igaro dira Legegintzako Herri Ekimen batetik aurrera Eusko Legebiltzarrean gaur egun, hainbat aldaketaren ondoren, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta deritzona onartu zenetik.
Ekimen hartan Euskadiko sindikatu guztiak egon ziren, erresistentzia handiagoekin edo txikiagoekin. Egia da, hala ere, konkurtsoa lortzeko lege-proiektua aldatu behar izan zela, zeinak, hasiera batean, Oinarrizko Errenta Unibertsalaren alde egiten baitzuen, unibertsaltasuna ezabatzen zuen eta prestazioa pertsona bakoitzak lan-merkatuarekin duen harremanaren arabera baldintzatzen zuen eredu baten alde.
Iragan egun hauetan, beste LHE bat aurkeztu da Eusko Legebiltzarrean. Bertan, EAEn, irizpide kanonikoekin, baldintzarik gabeko oinarrizko errenta bat ezartzea eskatzen da. Hau da: ekarpen unibertsala, banakakoa eta baldintzarik gabekoa, zenbatekoa pobrezia-mugaren gainetik duena.
Zoritxarrez, sindikatuak, ESK sindikatua izan ezik, ekimenetik kanpo geratu dira.
Iragan egun hauetan, beste LHE bat aurkeztu da Eusko Legebiltzarrean. Bertan, EAEn, irizpide kanonikoekin, baldintzarik gabeko oinarrizko errenta bat ezartzea eskatzen da. Hau da: ekarpen unibertsala, banakakoa eta baldintzarik gabekoa, zenbatekoa pobrezia-mugaren gainetik duena.
Zoritxarrez, sindikatuak, ESK sindikatua izan ezik, ekimenetik kanpo geratu dira.
Absentzia horren aurrean, norberak ezin dio bere buruari galdetu nola den posible sindikatuek, langile-erakundeek, beren kontrabotere-bokazioa eta langileen erabateko defentsa aldarrikatzea, uko egitea pertsona guztiek bizimodu duina izatea bermatuko duten gutxieneko baliabideak eskaintzeari?
Argudio espliziturik ezean, argudiatzen duten oinarrizko arrazoia da, BGOEren alternatiba gisa, enplegu osoaren berme-testuinguru bat erreklamatzea. Kontzeptu hori gizarteari aurkezten zaion modu desberdinetan. Dela estatuak bermatutako enplegu gisa, dela lan-merkatuan lanpostuak sortzea erraztuko duten enplegu-politika gisa, dela guztiok lan egiteko enplegua banatzeko agindua erabiliz.
Goraipagarria da defendatzen omen duten helburua. Eta BGOEa eskatzen dugunok, ez dugu kontra egiten. Guk ere lan bat nahi duenak lortzeko borrokatzen dugu. Lanpostu horiek prekarioak ez izatearen, ordainsari duina izatearen, ingurune seguru batean egotearen eta osasun- edo lan-arriskuen aurrean prebenitzearen aurka borrokatzen garen bezala. Eskatzen dugun bezala, pertsona guztiek – Gizonek eta emakumeek – Aukera bera izan behar dute eskubide horiek eskuratzeko; ez dute sakondu behar gaur egun lan-merkatu horrek duen genero-diskriminazioa; ez dute onartu behar indarrean dagoen soldata-arrakala, berdintasunaren ikuspegitik onartezina, edo ez dituzte lantokiak esleitu behar emakume edo gizon izatearen arabera (betiere haiei esleitutakoak gutxietsiz).
Goraipagarria da defendatzen omen duten helburua. Eta BGOEa eskatzen dugunok, ez dugu kontra egiten. Guk ere lan bat nahi duenak lortzeko borrokatzen dugu. Lanpostu horiek prekarioak ez izatearen, ordainsari duina izatearen, ingurune seguru batean egotearen eta osasun- edo lan-arriskuen aurrean prebenitzearen aurka borrokatzen garen bezala. Eskatzen dugun bezala, pertsona guztiek – Gizonek eta emakumeek – Aukera bera izan behar dute eskubide horiek eskuratzeko; ez dute sakondu behar gaur egun lan-merkatu horrek duen genero-diskriminazioa; ez dute onartu behar indarrean dagoen soldata-arrakala, berdintasunaren ikuspegitik onartezina, edo ez dituzte lantokiak esleitu behar emakume edo gizon izatearen arabera (betiere haiei esleitutakoak gutxietsiz).
Baina kontua ez da hori. Ez dugu eztabaidarik lanerako eskubideaz, eta ez dugu eztabaidatzen eskubide hori, enpleguari dagokionez, duina denik eta bakoitzak nahi dituen proiektu pertsonalak egitea ahalbidetzen duenik.
Eztabaida, benetan, lan-merkatua bizimodu aske, autonomo eta duina izateko aukera ematen dien lantoki horretako pertsona guztiak hornitzeko gai den ala ez zehaztea da. Eta hori egiten ez badu, baieztatzen dugun bezala, zer alternatiba eska dezakegu bizitza duinaz gozatzeko giza eskubide besterenezina errealitate bihur dadin.
BGOEk funtzio hori betetzen du. Pobreziarekin amaitzeko helburua du, autonomia pertsonal eta askatasun maila handiagoak errazteko. Pertsona guztiei gutxieneko autonomia ematea, nolabaiteko bizi-maila duina bermatzeaz gain, beren bizi-proiektuei askatasun-tarte handiagoarekin eta beren harreman pertsonaletan edo lan-harremanetan negoziatzeko gaitasun handiagoarekin aurre egin ahal izateko.
Eta hori ez dago inolako helburu sindikalekin ados. Hori izan ezik, eta hori oinarrizko elementua da, agindu zaharrak onartuta ogia kopetako izerdiarekin irabazi behar delako ideiari eusten jarraitzea, eta izerdi horrek balio nahikorik ez izatea soldatapeko enpleguaren esparruan gertatzen ez bada. Edo, bestela esanda, gutxiengo batek lan-indarra besterik ez dutenen gainean egindako ustiapenaren esparruan.
Eztabaida, benetan, lan-merkatua bizimodu aske, autonomo eta duina izateko aukera ematen dien lantoki horretako pertsona guztiak hornitzeko gai den ala ez zehaztea da. Eta hori egiten ez badu, baieztatzen dugun bezala, zer alternatiba eska dezakegu bizitza duinaz gozatzeko giza eskubide besterenezina errealitate bihur dadin.
BGOEk funtzio hori betetzen du. Pobreziarekin amaitzeko helburua du, autonomia pertsonal eta askatasun maila handiagoak errazteko. Pertsona guztiei gutxieneko autonomia ematea, nolabaiteko bizi-maila duina bermatzeaz gain, beren bizi-proiektuei askatasun-tarte handiagoarekin eta beren harreman pertsonaletan edo lan-harremanetan negoziatzeko gaitasun handiagoarekin aurre egin ahal izateko.
Eta hori ez dago inolako helburu sindikalekin ados. Hori izan ezik, eta hori oinarrizko elementua da, agindu zaharrak onartuta ogia kopetako izerdiarekin irabazi behar delako ideiari eusten jarraitzea, eta izerdi horrek balio nahikorik ez izatea soldatapeko enpleguaren esparruan gertatzen ez bada. Edo, bestela esanda, gutxiengo batek lan-indarra besterik ez dutenen gainean egindako ustiapenaren esparruan.
Ideia hori langile eta sindikatu batzuen DNAn grabatu den beste irizpide batetik elikatzen da. Lanak sozializatu egiten du; duintasuna ematen du; herritarren eskubideen oinarria da; zenbat eta enplegu gehiago sortu, orduan eta beharrezkoagoak izango dira.
Irizpide horiek mantentzean, sindikatuek ahaztu egiten dituzte dogma horiek zalantzan jartzen dituzten funtsezko gai batzuk.
Gure herriko biztanleen %35ek soilik egiten du lan lan-merkatuan (eta ehuneko horren zati handi bat ordena publikoan eta aberriaren defentsan diharduten funtzionarioena da, Estatuari eusten dion burokrazia zabalaz gain), baina horrek ez du esan nahi gainerako pertsonak sozializatuta ez daudenik.
Ahaztu egiten da, halaber, ideala ez dela kontsumitzeko gauza gehiago egotea, baizik eta gizateriak baliabideak agortu gabe edo planeta arriskuan jarri gabe bere beharrak ase ahal izateko beharrezkoa dena produzitu eta kontsumitzea.
Ahaztu egin da, halaber, historia enplegu osoko aurreikuspenen kontrako norabidean doala. Egia da aldaketa teknologiko batzuek suntsitzen zuten enplegua baino gehiago sortzen zutela, baina premisa horrek ez zuen biztanleriaren hazkundea aurreikusten. Beraz, aurreko hamarkadetan enplegu osoak erreserba-armada – Langabezia –% 100etik gertu bazuen ere, gaur egun indize hori biztanleria enplegagarriaren %7 edo 8ra iristen da, eta igurikimenek ez dute errealitate hori aldatzen, eta, batez ere, lan-baldintzek ez dute hobera egiten. Alderantziz.
Errealitate horretan defendatzen dugu BGOE. Pobrezia gero eta handiagoa; prekarietatea eta segurtasunik eza; soldata beherakorrak, lanaldi desarautuak. Esklabotza modernizatura hurbiltzen ari den botere ekonomikoak hain nabarmen nagusitzeko.
BGOEren inguruko eztabaida honetan, sindikatuetan konfrontazioa baino akordio gehiago aurkitzea espero dugu. Eskatzen dugun ezerk ez du zure helburuen aurka egiten... gure oinarri soziala sindikalista askok ere osatzen dugulako.
Duintasunez bizitzeak errenta indibidual eta baldintzarik gabea eskatzen du.
Unea da.
Duintasunez bizitzeak errenta indibidual eta baldintzarik gabea eskatzen du.
Unea da.
Ángel Abalde Calparsororen (Argilan-esk kidea) eta EAEn BGOEren aldeko LHE Gipuzkoako Batzarreko kidearen iritzi-artikulua
OINARRIZKO ERRENTA AUTONOMIA DA
*Oinarrizko Errentaren Sarea eta Argilan-ESK.
Indarkeria ekonomikoa ere indarkeria matxista mota bat daAZAROAK 25Indarkeria matxista ezabatzeko nazioarteko eguna
Irakurri
Orain!-en aurkezpena, Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errentaren aldeko kolektiboa
Maiatzaren 9an Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errentaren aldeko kolektibo berri bat aurkeztu da Bilbon. Argilan-esk-etik gune berri honen sorrera agurtzen dugu…
Irakurri
Iritzi-artikulua. Bizitzeko eskubidea berridaztea
* Stijn Callens-en (Argilan-ESK-ko kidea) iritzi artikulua Duela 74 urte, Nazio Batuen Batzar Nagusiak Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala onartu eta aldarrikatu…
Irakurri
Lortu da! Gaur 22075 sinadura entregatu dira Eusko Legebiltzarrean
Gaur, Gasteizen, Eusko Legebiltzarreko ateen aurrean egindako ekitaldi batean, Oinarrizko Errenta baten aldeko LHEa osatzen duten pertsonek, 22075 sinadura banatu…
Irakurri
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
