Irailaren 26an Madrilgo Diputatuen Kongresuan parte hartu genuen Beyond Growth konferentzian. Bertan, hazkunde mugagabea gainditzeko alternatiba ekonomikoak eztabaidatu genituen, eta agenda eraldatzaile bat planteatu genuen egungo polikrisiaren aurrean.

« Sindikatuok  eraldaketa ekosoziala gidatzeko  erantzukizun historikoa dugu, bizitza erdigunean jarriz eta ez enpresa-etekinak »

Beyond Growth konferentziak ordezkari politikoak, akademikoak, sindikatuak eta gizarte-mugimenduak bildu zituen, hazkunde mugagabearen paradigma gaindituko duten alternatiba ekonomikoak eztabaidatzeko, egungo polikrisiaren aurrean agenda eraldatzailea planteatuz. 

ESK-ren planteamenduak

Jarraian, ESK-tik 'Sindikalismoa Eraldaketa Ekosozialaren aurrean' atalean planteatu genuenaren eskema labur bat uzten dizuegu. Bertan, galdera hauei erantzun genien:

• Zer egin behar dugu krisi ekologikoaren aurrean?
• Nola antolatu behar dugu geure burua giza beharrak asetzeko, enpleguaren mende egon gabe?
  
  

Aurrekariak: eredu kapitalista eta bere ondorengo krisiak

Industria Iraultzan, erregai fosil merkeak eskuratzeak bultzatuta, kapitalismoak metabolismo sozialaren eta lan-produktibitatearen hazkunde esponentziala eragin zuen. II. Mundu Gerran, alternatiba komunistaren aurrean kontzesio politiko gisa, keynesianismo ekonomikoa jarri zen abian "30 urte loriatsuetan", emakumeen esplotazioaren eta Hirugarren Munduaren kontura. Langileok bake soziala onartu genuen, planeta suntsitu zuen kontsumismo artifizialki puztuan oinarritutako ongizate-estatu baten truke. 70eko hamarkadako petrolioaren krisiek kapitalismo neoliberalari bide eman zioten (globalizazioan, finantzarizazioan eta deserregulazioan oinarritua), eta 2008tik etengabeko polikrisian bizi gara. Energia merkearen eta material kritikoen ekoizpenaren mugara hurbiltzen ari gara, eta horrek, besteak beste, eragina du lan-produktibitatean ere.

Irtenbide gisa, "trantsizio energetikoa" deiturikoa eskaini zitzaigun. Baina engainua da, XXI. mendeko kapitalaren ideologia bihurtu da. Enpresek ez dute erregai fosilak ordezkatzea bilatzen, baizik eta energia berriak gehitzea guztizkoari, etekinak mantentzeko. Gainera, kapitala trantsizioa bere onurarako egiten ari da: ordu gutxiago kontratatzen du (prekarietatea eragiten du, nahi ez diren lanaldi partzialak), hitzarmenen lan-malgutasuna baliatzen du bere interesetarako, eta krisi klimatikoa konpontzen ez duten "trantsizioko" proiektuak diru publikoarekin ordain ditzagun nahi du.

 

Orain, Trump-ekin eta bere eraso orokorrarekin, paradoxa sortzen da: ezkerrak ezin du izan emakumeak eta Hego Globala esklabo bihurtzen dituen globalizazio kontsumista defendatzen duena. Globalizazioaren aurkako ezkerrak bidelagun desiratu bat dugu, baina gure proiektua ez da berdina.

 

Beharrezko programa antikapitalista eta sindikalismoaren dilema

Eraldaketa ekosoziala ez da eguzki-panel gehiago instalatzea. Hiru ardatz nagusi behar ditu:

• Lanaren banaketa: zaintzak barne, modu ekitatiboan
• Aberastasunaren banaketa: gehieneko soldata batetik oinarrizko errenta unibertsal bateraino
• Ekoizpenaren kontrol demokratikoa: kolektiboki erabakitzea zer den baliagarria ekoiztea

Ezinbestekoa da sektore espezifikoetan behera egitea: industria militarrean (eta beste batzuetan, hala nola CAFen kasuan Palestinan), nuklearrean, garraio pribatuan eta turismo masiboan. Horrek sindikatuetan tentsioak sor ditzakeen arren. Langileok askotan oztopo izan gara ekologismoarentzat, enpleguaren xantaiagatik. Horren aurrean, kapitalismoa zalantzan jartzen ez duen sindikalismo bat dago, eta 'bidezko trantsizio' batekin konformatzen da. Erantzun egokirik gabe, langileak abandonaturik sentitzen dira eta eskuin muturraren sirena-kantak entzutea erabakitzen dute.

 

Sindikalismo antikapitalista baterantz: ESK-ren esperientzia

ESK sindikatutik proposatzen dugu sindikalismo antikapitalista, merkatuetan eta jabetza pribatuan oinarrituko ez dena, estraktibismoa eta kolonialismoa baztertuko dituena, eta publikoa defendatuko duena.

 

2013 urtetik, Yayo Herreroren laguntzarekin, txosten ekosozial batean lan egin genuen. Osasuna eta hezkuntza publikoak defendatzen ditugu, pribatizazioen aurka borrokatzen dugu (adibidez, Enviserren, sei hilabeteko greba dagoeneko). ESK sindikatu antitrabajista da: enpleguaren zentraltasuna kritikatzen dugu, jada ez duelako bizitza duina bermatzen. Horregatik defendatzen dugu baldintzarik gabeko oinarrizko errenta, guztiz bideragarria gurea bezalako gizarte aberatsetan. Oinarrizko Errentaren Sareko kide gara eta Argilan-ESK plataforma dugu, baldintzapeko gutxieneko errenten aurkako aktibismoa eginez.

 

Ezin dugu itxaron: kapitalak antolatuko digu trantsizioa. Ekimena hartu eta ekologismoarekin eta feminismoarekin aliantzak bilatu behar dira, aldarrikapenen esparru berri bat ezarriz, osasun komunitarioa eta borroka antipatriarkala barne.

 

Nola egingo dugu? Plantillek mugak jartzen dizkiete sindikatuei. Landabengo VW-en enpresaren jarduera kritikatu genuen, baina ordezkaririk ez geneukalako; Mercedes-en batzordeko presidentearen errekuntza-motorren defentsa kritikatu genuen; Sidenor-ren enpresa-interesen aurka agertu ginen ELA eta LAB-ekin batera, eta CCOO-k eta UGT-k nahiago zuten kontratuak ez haustea; baina badira esperientzia aurreratuak ere, hala nola Mecaner, non, LAB-ekin batera, eraldaketa ekosozialerako proiektu bat jarri genuen mahai gainean, itxiera saihesten saiatzeko.

 

Eraldaketa ekosozialak ausardia eskatzen du kapitala eta lanari eta aurrerabideari buruz ditugun ideiak zalantzan jartzeko. Sindikalista garen aldetik, eraldaketa hori gidatzeko erantzukizun historikoa dugu, bizitza erdigunean jarriz, eta ez enpresa-etekinak.

Mintzaldiaren kronika

Jardunaldia Sira Regoren (Gazteria eta Haurtzaro ministroa) inaugurazio instituzionalarekin hasi zen, eta ondoren adituen mahai bat izan zen, Jason Hickel eta Margarita Mediavilla-ren parte hartzearekin, besteak beste. Batez ere deshazkundez hitz egin zen. Ondoren, Adierazpen Komuna aurkeztu zen, parte hartzen duten erakundeek partekatzen dituzten konpromisoak jasotzen dituena, herritarren eta talde politikoen arteko aliantza desberdinen esku-hartzearekin.

Esperientzia praktikoak

"Esperientzia praktikoak" saioari esker, eredu hegemonikoaren alternatibak eraikitzen ari diren benetako ekimenak ikusarazi ahal izan ziren: Hernaniko eta Gironako udal-esperientziak, agroekologiako proiektuak (SEAE), ekonomia solidarioa (REAS), ondasun komunen kudeaketa (Promotora del Común) eta justizia klimatikoko proposamenak Kanariar Uharteetan.

Hazkundeaz Haraindiko Akademia

Por la tarde, la mesa "Hazkundeaz Haraindiko Akademia" profundizó en los fundamentos teóricos del decrecimiento con la participación de referentes internacionales como Giorgos Kallis y Stefania Barca, junto a investigadoras españolas como Marta Rivera y Marian Simón, articulando propuestas académicas rigurosas sobre transición ecosocial.

Arratsaldean, "Hazkundeaz Haraindiko Akademia" mahaiak deshazkundearen oinarri teorikoetan sakondu zuen, nazioarteko erreferenteen parte-hartzearekin, hala nola Giorgos Kallis eta Stefania Barca, Marta Rivera eta Marian Simón Espainiako ikertzaileekin batera, trantsizio ekosozialari buruzko proposamen akademiko zorrotzak artikulatuz.

Hazkundeaz haraindiko sindikalismoa

Azkenik, "Hazkundeaz haraindiko sindikalismoa" saioak sindikatuek trantsizio ekosozialean duten funtsezko zeregina aztertu zuen, CCOO, UGT, CGT Catalunya, LAB, ESK eta Intersindical Canaria sindikatuetako ordezkariekin. Estatu mailako sindikatuek jasangarritasuna eta justizia soziala lan-agendan integratzeko estrategiak partekatu zituzten, denek deshazkundea aipatuz. Zentzu honetan CGT da ibilbide luzeena duena, dagoeneko Deshazkunderako Proposamena argitaratu baitute. Martin Lallana, LAB sindikatuaren barruan oraintxe lantzen ari direnari buruzko gogoetak azaldu zituen. Azkenik, Iñigo Anteparak, sindikatuen ikuspegi desberdinei kontrapuntu bat jarri zuen bidegurutze garai hauetan, ESK-ren ibilbidea laburbilduz trantsizio ekosozialan, deshazkundean, oinarrizko errentan eta beste gaien inguruan.

Eskerrak

Eskerrak eman nahi dizkiegu konferentzia hau antolatu duten pertsonei (hurbileko jendea arlo pertsonalean eta ideologikoan). Deshazkundearen eta jasangarritasu gaietan kezkak dituen sindikatutzat hartzen gaituztelako. Mintzaldi hau jarraipena izatea  espero dugu eta hausnarketak eta esperientziak partekatzen jarraitzea.

Mintzaldi guztia ikusi >